Аналітичні жанри журналістики спрямовані на встановлення зв’язків між фактами, контекстуальне пояснення явищ, створення доказових тлумачень дійсності, прогнозне бачення тенденцій. При цьому залучаються статистичні дані, історичні деталі, результати спостережень, збору різних думок, критична аргументація, докази — синтезуються дослідницькі, розслідувальні, роз’яснювальні, інтерпретаційні аспекти.

«… Пэўна, ніколі не змагу ўцямна сфармуліраваць, чым мяне так вабіць Ваша “матыльковае” пісьмо. Але што ёсць, то ёсць. Нгатуральна, гэта ніякія не нарысы. нарыс – класічны журналісцкі жанр, у якім аўтар распавядае пра нейкага героя ў досыць жорстка дэтэрмінаваным фармаце. А ў Вас, пра што (ці пра кага) Вы б не казалі, заўсёды гаворка ідзе пра «сябе любімую». Дакладней, не столькі пра Вас, колькі пра свет вачыма Вашай душы (прабачце за кляксу з эпохі рамантызму). Гэта нават не антынарыс, а некуды ўбок. Ды і ўвогуле, нават не ўяўляю, як можна ацэньваць Вашыя эсэ? Гэта як разважаць пра мятлушкі над летнім поплавам». Валянцін Акудовіч